‘Ik heb geleerd te leven zonder verwachtingen’

Op 20 juni 2020 verscheen er een artikel over mensen die doorleven na kanker in het wetenschapskatern van de Volkskrant. Hierin ook een interview door Ianthe Sahadat met mij en prachtige foto’s van Judith Jockel. Het complete artikel kan je hier lezen.

Martijn van Duivenboden (44) woont in Apeldoorn met zijn vrouw en dochtertje (4)

‘Achtenhalf jaar geleden had ik last van een grieperig gevoel dat maar niet overging. Het bleek acute leukemie. Er volgden chemo’s, met zware complicaties. Ik onderging een stamceltransplantatie en kreeg last van een chronische afstotingsreactie: mijn immuunsysteem is helemaal verrot. Eigenlijk ben ik geen kankerpatiënt, maar een transplantatiepatiënt.

‘Sindsdien lig ik vier, vijf keer per jaar in het ziekenhuis, regelmatig op de ic. In al die tijd heeft één arts één keer tegen me gezegd dat mijn laatste uur wellicht geslagen was, verder kwam de dood niet ter sprake. Dat moet anders, vind ik. Ik had het fijn gevonden om over de dood te praten. Ik was en ben me heel bewust van de eindigheid van het leven.

‘Dat is niet alleen maar een last, het kan het leven ook een soort lichtheid geven, helder maken wat je wel en niet belangrijk vindt. Kanker benadrukt de absurditeit van het leven. Ik heb moeite met mensen die zich storten op positivisme: bij mij werkt dat averechts. Ik kijk de dood liever in de ogen, lach hem soms uit en als ik me waardeloos voel en negatieve gedachten heb is dat ook prima.

‘Ik heb geleerd te leven zonder verwachtingen en dat gaat me inmiddels aardig af. Ik weet: het kan zomaar over zijn. Zoals de boeddhisten zeggen: het leven is lijden. Daar kan ik me wel in vinden. Of de stoïcijnen: we gaan dood, omarm dat en weet waar je wel en geen controle over hebt.

‘Ik ben een ander mens geworden. Ik was directeur van een poppodium/filmtheater in Apeldoorn, hield van uitgaan, drinken – nu lig ik elke avond om half tien in bed. Na een gesprek van drie kwartier ben ik op. Op vakantie ga ik niet meer, sinds ik vijf jaar geleden in Oostenrijk in een ziekenhuis belandde.

‘Ik ben mijn onbevangenheid verloren. Ik heb me veel afgezonderd, maar ben ook nieuwe vriendschappen aangegaan, vaak met oudere mensen die in een andere levensfase zitten of vrienden die ik niet zag toen ik zo’n jachtig leven leidde. Niet dat ik de continu over existentialistische zaken wil filosoferen, ik kan prima slap ouwehoeren, maar ik maak wel snel harde grappen over de dood en ziekte – daar moet je tegen kunnen.

‘Mijn vrouw en ik waren net een jaar samen toen ik de diagnose kreeg. Ik begrijp het als je gaat, zei ik. Ze is gebleven en het is een heel sterke relatie geworden. Via een ingewikkelde weg, met mijn ingevroren zaad, hebben we een dochtertje gekregen. Drie dagen later lag ik op de ic en zei de arts dat ik het misschien niet zou redden. Was ik de hele tijd klaar geweest voor de dood, komt-ie nu? Dat kwam me verschrikkelijk slecht uit. Niet lang daarna belandde ik in een depressie, waar ik gelukkig weer uit gekomen ben.

‘Ik geniet van het thuis zijn met mijn gezin, en ik schrijf. Al jaren, stukjes op een weblog over ziekte en mijn ervaringen. En inmiddels ook een boek. Als podiumdirecteur dacht ik dat ik iemand was in de stad, maar door alle reacties op mijn stukjes besef ik pas echt wat zinvol is.’

Het boek Doorlevers door Barbara Slagman en Danielle Hermans is nu verkrijgbaar. Onder andere bij Bol.com