Vertrouwen

Vertrouwen is de motor van de economie. De werkgelegenheid groeit, investeringen nemen toe en we gaan vaker op vakantie als er veel vertrouwen is. Het vertrouwen zegt iets over de belevenis, maar niet over de realiteit. Zo namen de financiële markten begin oktober een vlucht na slechte cijfers over de Amerikaanse werkgelegenheid. En in mijn leven nam het vertrouwen in de toekomst alleen maar toe op het moment dat het meest onzeker werd. Dus als er veel vertrouwen is, dan kunnen zelfs tegenslagen voor nog meer vertrouwen zorgen. Nietzsche zei al: Wat je niet doodt, maakt je sterker.

Goed, tot zover de filosofische clichés. Wat hebben we nu aan vertrouwen als het allemaal maar perceptie is? Het antwoord is eenvoudig: Je voorkomt cynisme. Zo was ik onlangs op bezoek bij een bedrijf dat kampt met een angstcultuur. Na een forse reorganisatie durfde geen medewerker meer te zeggen welke ideeën hij in huis had. De directeur had geen behoefte meer aan tegenspraak. Nee, om de tent te redden moest iedereen maar naar hem luisteren. Een bedrijf met dit regime is ten dode opgeschreven.

Stephen MR Covey legt in zijn boek The Speed Of Trust uit waarom zij geen toekomst hebben. De organisatie verstart, innovatie blijft uit en iedereen verliest grip. Werken vanuit vertrouwen daarentegen doet kosten dalen, maakt medewerkers gelukkig en bovendien veel productiever. Wat kunnen we van Covey leren om een sfeer van vertrouwen te creëren? Zijn uitgangspunt baseert hij op vijf uitdijende golven:

  • de eerste golf: zelfvertrouwen
  • de tweede golf: relatievertrouwen
  • de derde golf: organisatievertrouwen
  • de vierde golf: marktvertrouwen
  • de vijfde golf: maatschappijvertrouwen

Het begint zoals altijd bij jezelf. In hoeverre ben je geloofwaardig? Hij schetst vier zaken om geloofwaardig te worden of te blijven

  • Integriteit (Doe je wat je zegt?)
  • Intentie (wat is je agenda?)
  • Kunnen (bent je relevant?)
  • Resultaten (wat zijn je verdiensten?)

De tweede golf is het principe van gedrag. Je creëert relatievertrouwen door 13 gedragingen:

  1. praat rechtdoorzee
  2. toon respect
  3. creëer transparantie
  4. herstel fouten
  5. toon loyaliteit
  6. lever resultaten
  7. word beter
  8. onderken de realiteit
  9. verduidelijk verwachtingen
  10. wees aanspreekbaar
  11. luister eerst
  12. kom afspraken na
  13. geef vertrouwen

Als de eerste twee stappen goed doorleefd zijn, dan is het niet moeilijk om dat in lijn met de organisatie (Organisatievertrouwen), de reputatie (Marktvertrouwen) en de waarde van je bijdrage (Maatschappijvertrouwen) te brengen.

Het lijkt zo vanzelfsprekend om je zo te gedragen, maar ga er niet van uit dat het er altijd is. Warren Buffett zei: Vertrouwen is als lucht, als het er is, dan merkt niemand het. Is het er niet, dan mist iedereen het. Daarom moet vertrouwen de topprioriteit van iedere onderneming zijn.